Jak policzyć koniunkcje Słońca i Księżyca z obiektami ziemskimi

Już na początku lat 90-tych XX w. napisałem na swoim komputerze IBM w języku Turbo Basic program nazwany przeze mnie „Iglica”. Obliczał on daty i godziny kiedy Słońce lub Księżyc znajdowały się za jakimś odległym obiektem na horyzoncie. Kiedyś, jak byłem na dachu CAMK, czyli dawnym obserwatorium PTMA Warszawa, zrobiłem teleskopem TN 250/1400 zdjęcie Księżyca za iglicą Pałacu Kultury i Nauki. Był to przypadek, ale zaciekawiło mnie kiedy może wystąpić następna taka okazja i stąd pomysł, aby taki program „Iglica” napisać.

Mniej więcej z tego kierunku ale znacznie dalej bo z CAMKu i to w takiej samej niemal fazie Księżyc wyszedł mi wielki za iglicą PKIN.

Jak zamieszkałem w Piotrkowie zrobiłem zdjęcie Księżyca za kościelnym krzyżem 11 czerwca 2006 roku.

Mój poprzedni program AstroJaWil oczywiście zawierał w sobie tę funkcję, dzięki której mam współrzędne geograficzne  tego krzyża. Na swoim blogu umieściłem poniższy screen z programu.

Zdjęcie z balkonu w kierunku tego krzyża.

Ta sytuacja w programie Nocny Obserwator wygląda jak poniżej.

Wprowadziłem ten krzyż do mojej „urbanistyki” uruchamianej klawiszem [U].

Aby przejść do obliczania koniunkcji Słońca i Księżyca z ziemskimi obiektami klikamy w drugą ikonkę od góry w panelu „Funkcje” – ikonka z domkiem.

Widzimy tutaj panel tych ziemskich koniunkcji. Po wybraniu Słońca czy Księżyca i wstawieniu azymutu i wysokości punktu ziemskiego klikamy w centralny przycisk ze strzałką w prawo i program policzy następną koniunkcję.

KONIUNKCJE ZE SŁOŃCEM

W moim przypadku jak widać Słońce nigdy nie znajdzie się na tle Krzyża. W trakcie przesilenia zimowego minimalna odległość Słońca do Krzyża wynosi ok 5 stopni.  Aby Słońce znalazło się na tle naszego obiektu musi być spełniony warunek, że deklinacja obiektów za obiektem musi być mniejsza od +23,5 stopnia i większa od -23,5 stopnia. U mnie ta deklinacja wynosi -29 stopni i nie mam szans, aby za krzyżem znalazło się Słońce. Jeśli jednak nasz obiekt jest położony w przedziale kiedy dochodzi do koniunkcji, to jeśli chodzi o Słońce, to w ciągu roku występują dwie serie kiedy przez parę dni Słońce jest bardzo blisko naszego obiektu.

KONIUNKCJE Z KSIĘŻYCEM

Księżyc w ciągu miesiąca dwukrotnie ma szansę znaleźć się za naszym obiektem. Najbliższe położenie Księżyca od maja 2020, kiedy piszę tę instrukcję to 12 maja. Ta koniunkcja to aż 4 stopnie.

Ale w moim przypadku, kiedy krzyż jest w odległości 5 stopni od ekliptyki, a na taką odległość Księżyc maksymalnie oddala się od ekliptyki to oznacza, że u mnie seria tych najbliższych koniunkcji występuje raz na 18 lat, gdyż tyle trwa pełny obrót węzłów Księżyca. Tak więc do następnej bliskiej koniunkcji Księżyca z krzyżem muszę poczekać do 6 lutego 2024 roku.   O ile drzewa nie urosną za bardzo, to mam szansę to zobaczyć

Reasumując. Wyznaczamy współrzędne horyzontalne naszego obiektu ziemskiego. Najłatwiej przy pomocy Nocnego Obserwatora kiedy zlokalizujemy jakąś gwiazdę za obiektem i otworzymy tę sytuację w programie. Tu mamy od razu wysokość i azymut, które wpisujemy w okienka panelu „Koniunkcji ziemskich”.

Strzałka w prawo liczy następną koniunkcję. Każde kolejne liczenie to jedna doba, więc dla Księżyca to szybko ładnie idzie, ale dla Słońca to warto ręcznie ustawić właściwy miesiąc kiedy te koniunkcje są najbliższe.