Metoda dryfowa – ustawianie na biegun

Metoda dryfowa ustawiania montażu paralaktycznego na biegun jest bardzo przydatna kiedy z miejsca obserwacji nie widzimy Gwiazdy Polarnej i jej okolic. Metoda ta jest bardzo skuteczna, a jej jedyną wadą jest to, że musimy na to ustawienie przeznaczyć 20-40 minut czasu. Jeśli chcemy ustawić montaż dla dłuższych ekspozycji to ustawianie tą metodą trwa dłużej.

Przeczytałem w sieci opis kilku wariantów ustawiania montaży paralaktycznych na biegun metodą dryfową, ale po ich przemyśleniu opracowałem własny sposób bardzo uproszczony, ale również bardzo skuteczny.

ETAP I – ustawienie właściwego azymutu montażu paralaktycznego

Ustawiamy montaż mniej więcej według kierunków geograficznych i dokładnie poziomujemy go. Aparat fotograficzny ustawiamy w kierunku południowym na gwiazdy na wysokości ok. 25 stopni nad horyzontem. Naświetlamy zdjęcie testowe: 5 sekund bez prowadzenia po czym włączamy prowadzenie za gwiazdami przez 1 minutę. Jeśli montaż mamy idealnie ustawiony w azymucie to na zdjęciu otrzymamy cienką poziomą kreseczkę podczas naświetlania przez 5 sekund, a za nią po prawej stronie, mamy grubsza kropkę ustawioną równo symetrycznie względem tej kreski. Jeśli po prawej stronie nie będzie kropki tylko gruba pionowa kreska to znaczy, że montaż nie jest ustawiony dokładnie na azymut. Jeśli ta gruba kreska jest poniżej cienkiej kreski (opada w dół) to oznacza, że musimy obrócić montaż w azymucie w lewo, czyli odwrotnie do ruchu wskazówek zegara. Analogicznie jeśli gruba pionowa kreska idzie w górę ponad cienką poziomą kreską to obracamy montaż w prawo zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Im dłuższa jest ta pionowa gruba kreska tym montaż jest dalej ustawiony w azymucie od kierunku północ-południe. Wielkość obrotów montażu w azymucie należy dobrać indywidualnie, aż do uzyskania cienkiej kreseczki i grubej symetrycznej kropy po prawej stronie.

ETAP II – ustawienie właściwego nachylenia osi godzinnej do horyzontu.

Kierujemy teraz aparat fotograficzny o 90 stopni w lewo w kierunku wschodu i kierujemy na gwiazdy na wysokości ok. 25 stopni. Ponownie naświetlamy zdjęcie testowe: 5 sekund bez prowadzenia, po czym włączamy prowadzenie za gwiazdami na 1 minutę. Sytuacja jest analogiczna jak w pierwszym etapie. Jeśli na zdjęciu otrzymamy krótką cienką poziomą kreseczkę, a za nią po prawej stronie grubą kropę, symetrycznie ustawioną względem cienkiej kreski, to oznacza, że nachylenie osi godzinnej montażu do horyzontu jest ustawione prawidłowo. Jeśli zamiast grubej kropy mamy krótką pionową grubą kreskę ustawioną w górę od cienkiej kreski to oznacza, że oś godzinna jest za bardzo pionowa. Trzeba pochylić oś godzinną w kierunku północnego horyzontu. Analogicznie, jeśli gruba kreska z prawej strony jest poniżej cienkiej kreski to należy podnieść oś godzinną montażu w kierunku zenitu. Jeśli mamy widoczność w kierunku zachodnim to analogicznie możemy ustawić nachylenie osi godzinnej jak dla kierunku wschodniego.

Kilka prób zdjęć testowych w etapach I i II pozwoli nam na prawidłowe ustawienie montażu do wykonania zdjęć o ekspozycjach do 1 minuty. Jeśli zamierzamy wykonać dłuższe ekspozycje to warto sprawdzić ustawienie montażu wydłużając czas zdjęcia testowego do planowanej długości ekspozycji + 1 minuta. Jeśli planujemy 3 minutowe ekspozycje to warto wykonać zdjęcia testowe: 5 sekund bez prowadzenia i 4 minuty z prowadzeniem. Wykonanie tych czynności umożliwi nam idealne ustawienie montażu i na uzyskanych zdjęciach gwiazdy powinny być punktowe o ile mamy dobrze prowadzący za gwiazdami montaż.

Można skrócić czas naświetlania zdjęć testowych, jeśli do testów użyjemy obiektywu o dłuższej ogniskowej niż zamierzamy wykonać zdjęcia gwiazd.

Poszczególne zdjęcia przy regulacji montażu metodą dryfową.